تشخیص شماره پیچ و مهره از آنجایی دارای اهمیت است که هر پروژه و هر قطعه دارای تعداد و انواع خاصی از پیچ‌ها و مهره‌ها است. برای شروع، لازم است که بادقت به نقشه‌ها یا مشخصات فنی مراجعه شود تا نوع و ابعاد هر پیچ و مهره مشخص شود. یکی از اصلی‌ترین روش‌ها برای تشخیص شماره پیچ و مهره، استفاده از نمادگذاری‌های استاندارد است. از ابزارهای اندازه‌گیری مناسب برای تعیین سایز پیچ و مهره استفاده میشود. این ابزارها می‌توانند شامل میکرومتر، پروفیلومتر یا کالیپر باشند.
مشخصه‌های اصلی پیچ و مهره
پیچ‌ها و مهره‌ها با پنج مشخصه زیر شناخته می‌شوند:
- نوع پیچ: هر پیچ بر اساس عملکرد یا طراحی خاص خود در یک دسته خاص قرار می‌گیرد. شکل گل پیچ و ابزار بستن آن نیز در این دسته‌بندی تأثیرگذار است.
- شکل گل پیچ و ابزار بستن پیچ و مهره: پیچ و مهره از نظر شکل گل پیچ و ابزار بستن آن تفاوت‌هایی دارند. شکل گل پیچ ممکن است چهارسو، دوسو و غیره باشد.
- جنس پیچ و مهره: جنس پیچ و مهره نشان‌دهنده مواد ساخت آن است. برخی از مثال‌ها شامل استنلس استیل (A306، A304، A316)، فولاد (A325، A490، A306)، برنج و … می‌شوند.
- قطر اسمی پیچ: قطر پیچ اندازه دور ساقه یا تنه پیچ است.
- طول پیچ: اندازه‌گیری طول پیچ بستگی به نوع گل پیچ دارد. برای پیچ‌هایی که سر (Head) یا گل آن‌ها در بالایشان قرار دارد، طول از زیر گل تا انتهای ساقه اندازه‌گیری میشود.
- گام رزوه: گام رزوه یا گام دندانه فاصله بین دنده‌های پیچ را مشخص می‌کند. برای پیچ‌های ماشینی، دو نوع گام متداول، دنده اینچی و دنده میلی‌متری است که به همراه مهره به کار می‌رود.
شماره پیچ و مهره چگونه محاسبه میشود
نحوه محاسبه شماره پیچ به شرح زیر است:
اندازه‌گیری قطر پیچ
برای اندازه‌گیری قطر پیچ، از ابزاری به نام گیج پیچ یا “Bolt gauge” استفاده کنید. این ابزار به دو قسمت متریک و استاندارد تقسیم می‌شوند. قسمت‌های متریک معمولاً در بالا و استاندارد در ردیف پایین قرار دارند. کوچک‌ترین سوراخی که پیچ در آن فیکس میشود، برابر با قطر پیچ است.
اگر گیج پیچ در دسترس نیست، می‌توانید از خط‌کش برای اندازه‌گیری قطر پیچ استفاده کنید. از بیرونی‌ترین لبه رزوه پیچ در یک طرف تا بیرونی‌ترین لبه رزوه در طرف دیگر را اندازه بگیرید.
اندازه‌گیری گام پیچ
برای اندازه‌گیری گام پیچ، گیج پیچ خود را برگردانید تا رزوه سنج را پیدا کنید. پشت پیچ گیج برآمدگی‌های پلاستیکی دارد که می‌توانید از آن‌ها برای تعیین رزوه پیچ استفاده کنید. هنگامی که رزوه‌های پلاستیکی کاملاً در رزوه‌های پیچ قرار می‌گیرند، می‌توانید اندازه گام پیچ را اندازه‌گیری کنید. گام پیچ را با حرف P مشخص می‌کنند.
اندازه‌گیری طول پیچ
طول پیچ فاصله شروع رزوه‌ها تا انتهای پیچ است. برای اندازه‌گیری طول پیچ، می‌توانید از خط‌کش یا پیچ‌گیج استفاده کنید. حرف L نشان‌دهنده طول پیچ است. ابتدا، پیچ را در یک سطح صاف قرار دهید و از بیرونی‌ترین لبه رزوه پیچ تا انتهای پیچ را اندازه بگیرید. این عمل باید در یک خط مستقیم انجام شود.
نکات اضافی:
- برای اندازه‌گیری دقیق‌تر، از چندین نقطه بر روی پیچ اندازه‌گیری انجام دهید و میانگین را در نظر بگیرید.
- در هنگام استفاده از گیج پیچ یا دیگر ابزارها، مطمئن شوید که پیچ به‌صورت محکم و ثابت در سوراخ قرار گرفته است.
- برای اطمینان از دقت ابزار اندازه‌گیری، آن را به‌صورت دوره‌ای کالیبره کنید.
این روش‌ها و ابزارهای اندازه‌گیری مختلف، می‌توانند به شما در تشخیص شماره پیچ و مهره کمک کنند.
نحوه فهمیدن شماره پیچ
تشخیص شماره پیچ و مهره و شماره‌گذاری روی پیچ‌ها معمولاً اطلاعات مهمی درباره ویژگی‌های آن‌ها ارائه می‌دهد. این شماره‌ها معمولاً به‌ترتیب به قطر پیچ، گام پیچ و طول پیچ اشاره دارند. برای فهمیدن این اطلاعات، از دو سیستم متفاوت استفاده میشود: سیستم متریک و سیستم آمریکایی.
۱. سیستم متریک (میلی‌متر)
- قطر پیچ (D): در سیستم متریک، قطر پیچ به واحد میلی‌متر اندازه‌گیری میشود. مثلاً اگر بر روی پیچ عدد ۶ نوشته شده باشد، قطر پیچ ۶ میلی‌متر است.
- گام پیچ (P): گام پیچ نیز به واحد میلی‌متر اندازه‌گیری میشود.
- طول پیچ (L): این اندازه نیز به واحد میلی‌متر بیان میشود.
۲. سیستم آمریکایی (اینچ)
- قطر پیچ (D): در سیستم اینچ، قطر پیچ در واحد اینچ اندازه‌گیری میشود. به‌عنوان مثال، اگر عدد ۱.۴ بر روی پیچ نوشته شده باشد، این به این معناست که قطر پیچ ۱.۴ اینچ است.
- گام پیچ (P): گام پیچ نیز در سیستم آمریکایی به واحد اینچ اندازه‌گیری میشود.
- طول پیچ (L): طول پیچ نیز به واحد اینچ اندازه‌گیری میشود.
سخن پایانی
تشخیص شماره پیچ و مهره از اهمیت بسزایی برخوردار است، زیرا اطلاعات مهمی را درباره ویژگی‌های این المان‌های کوچک ارائه می‌دهد. با استفاده از روش‌ها و ابزارهای مناسب، می‌توان ابعاد مختلف این پیچ‌ها و مهره‌ها را به‌دقت تعیین کرد و در پروژه‌ها و کاربردهای مختلف از این اطلاعات بهره‌مند شد.