گالوانیزه گرم و سرد دو روش متداول برای اجرای فرایند آبکاری گالوانیزه هستند که در صنایع مختلف استفاده می‌شوند. گالوانیزه سرد که به آن گالوانیزه کلد (Cold)نیز گفته می‌شود، روشی است که در طی آن، از یک رنگ حاوی فلز روی (Zn)، برای پوشش سطح قطعات فولادی یا آهنی استفاده می‌شود تا از آن‌ها، در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی محافظت کند. این روش، به مراتب کمتر از گالوانیزه گرم دوام دارد و اغلب در مواردی که استحکام فلزات اهمیت دارد، مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. گالوانیزه کردن فلز به روش سرد، یک فرآیند محبوب در صنعت است.
روش کار در گالوانیزه سرد به چه صورت است؟
گالوانیزه کلد یک فرآیند نقاشی است که با استفاده از پولیش حاوی رزین مبتنی بر روی انجام می‌شود. این فرآیند شامل مراحل آماده‌سازی سطح و اعمال روکش غنی از روی بر روی سطح کار است. مراحل انجام کار عبارت‌اند از:
۱. آماده‌سازی سطح
- حذف کالامین اولیه اگر وجود داشته باشد.
- حذف چربی و گردوغبار از سطح فلز.
۲. اعمال روکش
- از روش‌های مختلفی مانند برس، غلتک، اسپری و غیره برای اعمال رنگ‌های حاوی روی استفاده می‌شود.
- روکش ممکن است با وسایل الکتروگالوانیزه کننده نیز اعمال شود.
- رنگ‌های حاوی روی از نظر اتصال مکانیکی با پوشش‌های معمولی متفاوت بوده و این اتصال‌دهنده‌ها به فلز متصل می‌شوند تا سطح محافظ مؤثری ایجاد شود.
۳. آماده‌سازی سطح نهایی
- تمیز و خشک بودن سطح قبل از اعمال روکش ضروری است.
- استفاده از برس سیمی برای از بین بردن زنگ‌زدگی و مواد فرسایشی دیگر.
۴. اعمال روکش روی سطح
- روکش با توجه به تعداد لایه‌های مورد نیاز روی سطح اعمال می‌شود.
گالوانیزه سرد، مانند گالوانیزه گرم، می‌تواند به‌عنوان یک سد حفاظتی عمل کند. در این فرآیند، پودر روی موجود در رنگ یا روکش باید دارای غلظت کافی باشد تا هدایت الکتریکی بین فولاد و روی ایجاد شود. گالوانیزه کلد در شرایط سخت آب و هوایی مانند محیط‌های دریایی و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اگرچه محافظت آن کمتر از گالوانیزه گرم است.
همچنین، گالوانیزه کلد به روش الکترولیتی نیز انجام می‌شود. این فرآیند شامل غوطه‌وری در حمام‌های اسیدی یا قلیایی با استفاده از یک جریان الکتریکی است.
مزایا و معایب گالوانیزه سرد
مزایا و معایب گالوانیزه کردن به روش سرد، به‌صورت زیر است:
۱. مزایاي گالوانیزه سرد
- پیچیدگی فرآیند کمتر: این روش دارای پیچیدگی کمتری در فرآیند تولید است که موجب کاهش هزینه‌ها و زمان اجرا می‌شود.
- عدم نیاز به تجهیزات ویژه: برخلاف برخی فرآیندهای دیگر، این روش به تجهیزات ویژه نیاز ندارد.
- مقرون‌به‌صرفه بودن: هزینه گالوانیزاسیون به روش سرد به‌طور کلی کمتر است و از لحاظ اقتصادی مقرون‌به‌صرفه محسوب می‌شود.
- زمان اجرا کم: انجام فرآیند گالوانیزه به روش سرد سریع‌تر انجام می‌شود که می‌تواند برای پروژه‌هایی با زمان محدود مناسب باشد.
- هدررفت کمتر مواد اولیه: در فرآیند گالوانیزه کلد، هدررفت مواد اولیه به حداقل می‌رسد.
- ظاهر زیبا: سطح براق و درخشان این روش، زیبایی ظاهری به محصول می‌دهد.
۲. معایب گالوانیزه سرد
- مقاومت کمتر در برابر خوردگی
- ضخامت پوشش کم
- آلودگی محیط زیست: استفاده از مواد زائد آبکاری و مواد زائد در فرآیند گالوانیزه سرد می‌تواند به آلودگی محیط زیست منجر شود.
- مستعد به جداشدن پوشش در محیط‌های مرطوب: در محیط‌های بسیار مرطوب، پوشش گالوانیزه در این روش ممکن است جدا شده و به کاهش کارایی محصول منجر شود.
کاربردهای گالوانیزه سرد
گالوانیزه فلز به روش سرد در صنایع و کاربردهای متعددی کاربرد دارد:
- خودروسازی: در تولید قطعات خودروها به‌عنوان یک روش مؤثر برای مقاومت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی.
- قطعه‌سازی: در صنعت قطعه‌سازی برای تولید قطعات متنوع و قطعات فلزی ریز با ویژگی‌های مقاومتی و زیبایی خوب.
- تولید پیچ و مهره: برای تولید پیچ و مهره که نیاز به مقاومت در برابر زنگ‌زدگی دارند.
- زنگ‌زدایی و گالوانیزه قطعات: در زمینه زنگ‌زدایی و گالوانیزاسیون قطعات مختلف از جمله اجزای ساختمانی.
- تولید ورق رنگی و شیروانی: برای تولید ورق‌های رنگی و شیروانی با استفاده از رنگ‌های حاوی روی.
- تولید مفتول: در تولید مفتول‌های گالوانیزه سرد که برای مصارف مختلف از جمله توری مرغی استفاده می‌شوند.
- فلزاتی که مصارف بهداشتی دارند.
- صنعت کابینت سازی
سخن پایانی
گالوانیزه سرد با ویژگی‌های متنوعی از جمله مقاومت در برابر خوردگی، زنگ‌زدگی و امکان شکل‌دهی آسان، در صنایع گوناگون به کار می‌رود. این روش نقاشی فلزات با استفاده از پولیش حاوی رزین بر روی سطح، نه تنها به محافظت از فلزات در برابر عوامل محیطی کمک می‌کند، بلکه زیبایی و کیفیت نهایی محصولات را نیز افزایش می‌دهد. با توجه به مزایا و کاربردهای وسیع گالوانیزه کلد، این فرآیند به‌عنوان یک راهکار مؤثر برای مقابله با خوردگی و زنگ‌زدگی در صنایع مختلف تجاری اهمیت زیادی پیدا کرده است.